Gwintowanie ręczne to podstawowa umiejętność w obróbce metalu, którą można wykonać bez specjalistycznego sprzętu. Proces ten, choć wydaje się skomplikowany, przy odpowiednim podejściu i znajomości podstawowych zasad staje się stosunkowo prosty do wykonania. W tym artykule przedstawimy kompleksowy przewodnik, jak skutecznie gwintować ręcznie.
Niezbędne narzędzia do gwintowania ręcznego
Do rozpoczęcia procesu gwintowania ręcznego potrzebujemy kilku podstawowych narzędzi. Najważniejsze z nich to:
- Gwintowniki ślusarskie (do gwintowania wewnętrznego)
- Narzynaki (do gwintowania zewnętrznego)
- Zdzieraki (do wstępnej obróbki)
- Wykańczaki (do finalnej obróbki)
Każde z tych narzędzi pełni określoną funkcję w procesie wykonywania gwintu [1]. Warto zaznaczyć, że taki zestaw pozwala na wykonanie zarówno gwintów wewnętrznych, jak i zewnętrznych [2].
Proces gwintowania krok po kroku
Gwintowanie ręczne wymaga precyzji i systematycznego podejścia. Proces rozpoczynamy od zamontowania odpowiedniego narzędzia w uchwycie czworokątnym. Następnie wykonujemy następujące czynności:
- Umieszczamy narzędzie w otworze lub na elemencie do gwintowania
- Wykonujemy ruch zgodny z ruchem wskazówek zegara
- Po pełnym obrocie wykonujemy delikatny ruch powrotny
- Powtarzamy proces do uzyskania pełnego gwintu [4]
Kluczowe jest wykonywanie niewielkiego ruchu powrotnego po każdym pełnym obrocie – zabezpiecza to powstający gwint przed uszkodzeniem i ułatwia usuwanie wiórów [1].
Zastosowanie różnych typów gwintowania
Gwintowanie wewnętrzne wykonujemy przy pomocy gwintowników ślusarskich, podczas gdy gwintowanie zewnętrzne realizujemy przy użyciu narzynaków i zdzieraków [1]. Ta metoda sprawdza się szczególnie w przypadkach:
- Elementów o dużych gabarytach
- Skomplikowanych kształtów
- Miejsc trudno dostępnych dla maszyn
Warto podkreślić, że technika ręcznego gwintowania znajduje zastosowanie wszędzie tam, gdzie wykorzystanie metod mechanicznych jest niemożliwe lub nieuzasadnione [2].
Wskazówki dla poprawnego gwintowania
Aby proces gwintowania ręcznego przebiegł prawidłowo, należy pamiętać o kilku istotnych zasadach:
- Zachowanie prostopadłości narzędzia względem powierzchni obrabianej
- Regularne usuwanie wiórów
- Stosowanie odpowiednich środków smarnych
- Kontrola jakości powstającego gwintu na bieżąco [4]
Przestrzeganie tych zasad znacząco zwiększa szanse na uzyskanie wysokiej jakości gwintu i minimalizuje ryzyko uszkodzenia narzędzi [1].
Źródła:
- https://www.installgroup.pl/jak-gwintowac-otwory-mechaniczne-czy-automatyczne-gwintowanie
- https://forumppp.pl/okiem-eksperta/zanurz-sie-w-fascynujacy-wszechswiat-gwintownikow-twoj-kompleksowy-przewodnik/
- https://hap.pl/blog/2024-rok-w-branzy-instalacyjnej-podsumowanie-i-prognozy-na-2025-rok
- https://jptech-maszyny.pl/gwintowanie-otworow

Makra-Met to profesjonalny portal branżowy, który od 2024 roku dostarcza ekspercką wiedzę z zakresu przemysłu metalowego. Realizując nasze motto „Przemysłowe trendy wykute w metalu”, łączymy praktyczne doświadczenie z innowacyjnym podejściem do branży.