Połączenia wyrównawcze jaki przekrój będzie odpowiedni?

Połączenia wyrównawcze są kluczowym elementem każdej nowoczesnej instalacji elektrycznej. Mają one na celu wyrównanie potencjałów pomiędzy wszystkimi częściami przewodzącymi budynku, co zapobiega porażeniom prądem oraz uszkodzeniom urządzeń elektrycznych już od pierwszego momentu pracy instalacji [1][2].

Podstawowa funkcja i rodzaje połączeń wyrównawczych

Podstawowym zadaniem połączeń wyrównawczych jest ograniczanie różnic potencjałów pomiędzy metalowymi elementami konstrukcyjnymi, instalacjami wodnymi, gazowymi i innymi przewodzącymi częściami budynku. To kluczowy mechanizm ochrony zarówno przed porażeniem elektrycznym, jak i przed skutkami wyładowań atmosferycznych [1][2].

Wyróżniamy dwa główne typy tych instalacji: główne oraz miejscowe połączenia wyrównawcze. Główne połączenia wyrównawcze obejmują cały budynek i łączą wszystkie kluczowe przewodzące elementy z szyną wyrównawczą, natomiast miejscowe znajdują zastosowanie w newralgicznych pomieszczeniach, gdzie wymagana jest zwiększona efektywność i pewność działania instalacji [1][2].

Wymagane przekroje przewodów – minimum i dobór

Przekrój przewodu w połączeniach wyrównawczych powinien być dobrany zgodnie z obowiązującymi normami (takimi jak DIN VDE 0618-1, NF C 15-100 oraz PN-EN 62305-3), z uwzględnieniem systemu zasilania, najczęściej TN [1][3]. Najważniejsze parametry przekrojów są jasno określone:

• Minimalny przekrój przewodu wyrównawczego w domowych instalacjach to 6 mm² (miedź). W praktyce często stosuje się przewody o przekroju 10-16 mm² dla zwiększenia wytrzymałości mechanicznej oraz trwałości eksploatacyjnej [1][2].
• W przypadku systemu TN, przekrój przewodu wyrównawczego powinien wynosić co najmniej 50% przekroju największego przewodu ochronnego (PE), jednak nie więcej niż 25 mm² [1][2].
• W instalacjach ochrony odgromowej (LPS) miedziane przewody na zewnątrz budynku muszą mieć nie mniej niż 16 mm², a wewnątrz minimum 6 mm². Przewody aluminiowe wymagają odpowiednio 25 mm² na zewnątrz i 10 mm² wewnątrz; stal ocynkowana – 50 mm² na zewnątrz oraz 16 mm² wewnątrz [3].

Dobór przekroju powinien uwzględniać nie tylko normy, ale również wytrzymałość mechaniczną i warunki eksploatacji [1][2][3].

Materiały i budowa połączeń wyrównawczych

Największe znaczenie w konstrukcji mają przewody miedziane – są one odporne na korozję i zapewniają niską rezystancję. Wymagania dotyczące materiałów przewodów oraz stosowanych zacisków i połączeń mechanicznych określają, że wszystkie elementy konstrukcyjne muszą być odporne na korozję i trwałe w czasie użytkowania [3][4].

Oprócz przewodów stosuje się szyny wyrównawcze, specjalistyczne zaciski i złącza, które muszą zapewniać zarówno trwałe, jak i solidne połączenia mechaniczne oraz elektryczne pomiędzy wszystkimi przewodzącymi elementami budynku [1][4].

Szczegóły doboru przekroju w różnych układach i zastosowaniach

W systemach TN dobór przekroju przewodu zależy od przekroju głównego przewodu ochronnego, przy czym minimalny przekrój nie może być mniejszy niż 6 mm², a maksymalny to 25 mm² [1][2].

W przypadku instalacji odgromowych (LPS) przekroje ustalone są przez normy dla różnych materiałów, ze szczególnym uwzględnieniem konieczności przenoszenia dużych impulsów prądowych powodowanych przez wyładowania atmosferyczne [3].

W połączeniach lokalnych, szczególnie w pomieszczeniach o podwyższonym zagrożeniu, stosuje się takie same bądź nieco większe przekroje przewodów dla zapewnienia niezawodności działania oraz zabezpieczenia przed uszkodzeniami mechanicznymi [1][2].

Kluczowe aspekty trwałości i bezpieczeństwa

Wszystkie połączenia wyrównawcze muszą być wykonane z materiałów o wysokiej odporności na korozję i zapewniać trwałość mechaniczną przez cały okres eksploatacji instalacji [3][4]. Stosowanie elementów zabezpieczających przewody oraz powierzchniowych powłok antykorozyjnych jest niezbędne, szczególnie przy prowadzeniu przewodów w środowisku agresywnym lub na zewnątrz budynków [3].

Konsekwentne przestrzeganie wymogów dotyczących doboru przekroju i jakości połączeń wyrównawczych bezpośrednio wpływa na poziom bezpieczeństwa użytkowników oraz długotrwałą sprawność systemu elektroenergetycznego [1][2][3][4].

Podsumowanie – jaki przekrój przewodu wybrać?

Prawidłowy przekrój przewodu połączenia wyrównawczego musi być dobrany zgodnie z aktualnie obowiązującymi normami, ze szczególnym uwzględnieniem systemu TN oraz wymogów instalacji odgromowej. Najczęściej wystarczający będzie przekrój miedziany 6-16 mm², z zachowaniem zasady co najmniej połowy przekroju przewodu PE, ale nie więcej niż 25 mm² [1][2][3]. Stosowanie właściwych materiałów, odpowiednich zacisków oraz dbałość o jakość wykonania połączeń gwarantuje bezpieczeństwo i trwałość eksploatacji całej instalacji wyrównawczej [3][4].

Źródła:

1. https://rmsolar.pl/polaczenia-wyrownawcze-jaki-przekroj-wybrac-przy-instalacjach-w-domu/
2. https://ckz.nowysacz.pl/user_files/File/SEP/Poczenia_wyrwnawcze.pdf
3. https://ah.com.pl/blog/czym-sa-piorunochronne-polaczenia-wyrownawcze-definicja-normy-zastosowanie
4. https://sep.com.pl/opracowania/Polaczenia%20wyrownawcze%20ochronne.pdf