Wiertło do metalu jakie wybrać do domowego warsztatu?

Wiertło do metalu jakie wybrać do domowego warsztatu?

Wprowadzenie

Wybór wiertła do metalu do domowego warsztatu powinien być podyktowany przede wszystkim rodzajem wierconego materiału, wymaganą precyzją oraz trwałością narzędzia. Uniwersalne wiertła HSS (stal szybkotnąca) sprawdzą się w większości domowych prac, jednak w przypadku obróbki twardych metali niezbędne będzie zastosowanie wierteł kobaltowych lub szlifowanych o odpowiedniej geometrii [3][4][6]. Poniżej znajdziesz szczegółowe wskazówki, jak dobrać właściwe narzędzie do własnych potrzeb.

Rodzaje wierteł do metalu

Najczęściej stosowane w domowych warsztatach są wiertła HSS. Zapewniają one uniwersalne zastosowanie i umożliwiają skuteczne wiercenie w stali, aluminium, blachach, czy mosiądzu [3][4][5]. Jednak do zadań specjalnych konieczne może być użycie innych wariantów.

Wiertła kobaltowe (HSS-Co) są zalecane do obróbki twardych metali, takich jak stal nierdzewna czy twarde stopy. Cechują się wyższą odpornością na temperaturę i ścieranie co wydłuża ich żywotność przy pracy w wymagającym materiale [6][7][8][10].

Wiertła tytanowe (HSS-TiN) dzięki specjalnej powłoce są bardziej odporne na ścieranie i mają wydłużoną żywotność. Jednak są dedykowane głównie do miękkich metali i nie nadają się do bardzo twardych stopów [1][2][7].

W pracy z bardzo twardymi materiałami można również stosować wiertła z węglika spiekanego, jednak rzadko są potrzebne w warunkach domowych ze względu na cenę i specyfikę zastosowań [2][3][4][7].

Najważniejsze parametry wyboru wiertła

Wpływ na efektywność i bezpieczeństwo pracy mają cztery podstawowe kryteria:

• Materiał wykonania – do miękkich metali wystarczą wiertła HSS, do twardych zaleca się kobaltowe [4][5].
• Średnica – typowe wiertła HSS dostępne są w zakresie 1–13 mm, co pozwala na realizację większości typowych zadań. Dla otworów powyżej 13 mm można zastosować wiertła podtaczane do 20 mm [4].
• Rodzaj uchwytu – wiertła z uchwytem walcowym lub stożkowym umożliwiają dopasowanie do różnych wiertarek i wpływają na wygodę oraz bezpieczeństwo mocowania [3][9].
• Kąt ostrza – do standardowych zastosowań i większości metali stosuje się kąt 118°, a do bardzo twardych metali korzystniejszy jest ostrzejszy kąt 130° [1].

Parametry te należy analizować razem z przeznaczeniem wiertła, gdyż każdy element wpływa na trwałość narzędzia oraz jakość wykończenia otworu.

Wiertła szlifowane czy tłoczone – co wybrać?

Różnica pomiędzy wiertłami szlifowanymi i tłoczonymi dotyczy procesu ich produkcji. Wiertła szlifowane charakteryzują się większą precyzją wykonania oraz dłuższą żywotnością w porównaniu do tłoczonych. Szlifowanie zapewnia ostrzejsze krawędzie cięcia, lepszą centrowalność oraz wydajniejszą pracę w twardych metalach [1][5]. Dla warsztatu domowego to rozwiązanie znacznie podnosi komfort i efektywność pracy.

W przypadku prostych i okazjonalnych zastosowań można rozważyć zakup tańszych wierteł tłoczonych, jednak ich żywotność jest krótsza, a precyzja wiercenia niższa w porównaniu do szlifowanych [1].

Dobór wiertła do rodzaju metalu

Aby wybrać odpowiednie wiertło do metalu, należy zawsze uwzględnić twardość materiału. Do miękkiego metalu (aluminium, mosiądz, miedź) w zupełności wystarczą wiertła HSS-R lub HSS-G [4][5]. Ich żywotność jest wystarczająca, a precyzja zadowalająca przy typowych pracach domowych.

Do twardych metali, takich jak stal nierdzewna czy różnego rodzaju stopy stali, lepiej sprawdzą się wiertła kobaltowe (HSS-Co) lub szlifowane z powłoką tytanową (HSS-E TiN). Zapewniają one większą odporność na zużycie, wyższą precyzję oraz komfort dłuższego i intensywnego wiercenia [6][7][8].

Wiercenie w twardych materiałach wymaga również stosowania chłodziwa, które ogranicza przegrzewanie się narzędzia i przedłuża czas jego eksploatacji [6].

Praktyczne zasady doboru i użytkowania wierteł w domowym warsztacie

Dla domowych prac najważniejsze jest posiadanie zestawu wierteł HSS o średnicach 1–13 mm. Wiertła te pokrywają niemal wszystkie potrzeby majsterkowicza. W przypadku konieczności wykonania większego otworu można sięgnąć po wiertło podtaczane lub stopniowe [4].

Przy zakupie warto wybierać produkty od renomowanych producentów, takich jak IRWIN, NORD TOOLS czy DEWALT, co ogranicza ryzyko użycia niskiej jakości narzędzi [2].

Ważnym aspektem przy korzystaniu z wierteł jest prawidłowy dobór kąta ostrza oraz staranne mocowanie w uchwycie. Uchwyty walcowe sprawdzają się w większości domowych urządzeń, natomiast stożkowe mogą być stosowane w cięższych wiertarkach [3][9].

Zalecanym podejściem jest dopasowanie wiertła do najczęściej wierconych materiałów. Do uniwersalnych zadań wystarczają wiertła HSS, do intensywnych i precyzyjnych – szlifowane, zaś do bardzo twardych metali – kobaltowe [3][4][7].

Podsumowanie

Wybierając wiertło do metalu do domowego warsztatu, w pierwszej kolejności kieruj się rodzajem najczęściej obrabianych materiałów. W przypadku miękkich metali lub prostych prac doskonałym wyborem są wiertła HSS. Przy wierceniu w stalach nierdzewnych czy stopach twardych – sięgaj po warianty kobaltowe lub szlifowane. Zawsze zwracaj uwagę na średnicę, rodzaj uchwytu, kąt wierzchołka oraz renomę producenta. Stosowanie chłodziwa i właściwa eksploatacja istotnie wpływają na trwałość narzędzi [1][2][3][4][5][6][7][8][9][10].

Źródła:

• [1] https://te-ch.pl/jakie-wiertlo-do-metalu-wybrac
• [2] https://pgn.com.pl/jak-wybrac-odpowiednie-wiertla-do-metalu
• [3] https://www.sklep.staltech.pl/pl/blog/Jakie-wiertlo-do-metalu-wybrac-Rodzaje-i-dobor-wiertla/12
• [4] https://stalco.pl/pl/blog/post/profesjonalne-wiertla-do-metalu-jak-wybrac-.html
• [5] https://muratordom.pl/remont-domu/sprzet-i-narzedzia/zbroimy-wiertarke-wiertla-do-domowego-warsztatu-i-zadan-specjalnych-aa-3kaS-YXXv-DPhf.html
• [6] https://kotarbau.pl/jakie-wiertlo-wybrac-do-twardego-metalu.html
• [7] https://narzedziownia.shop/blog/narzedzia/jakie-wiertla-do-metalu-wybrac-przewodnik-dla-majsterkowiczow
• [8] https://schmith.pl/blog/jakie-wiertla-do-metalu-wybrac/
• [9] https://agregatymalarskie.pl/wiercenie-w-metalu-krok-po-kroku/
• [10] https://www.e-majsterkowicze.pl/jak-wybrac-dobre-wiertlo-do-metalu-miekkiego-i-twardego/