Jak samodzielnie montować gonty bitumiczne na dachu?

Montaż gontów bitumicznych to zadanie, które przy odpowiednim przygotowaniu i zachowaniu podstawowych zasad można wykonać samodzielnie. Ten materiał pokryciowy zyskał popularność dzięki korzystnej cenie i stosunkowo prostej instalacji. W tym artykule dowiesz się, jak prawidłowo przygotować dach i ułożyć gonty bitumiczne krok po kroku.

Przygotowanie do montażu gontów bitumicznych

Zanim przystąpisz do układania gontów bitumicznych, musisz odpowiednio przygotować powierzchnię dachu i zgromadzić niezbędne materiały. Podstawą udanego montażu jest właściwe przygotowanie podłoża.

Powierzchnia dachu powinna być równa, sucha i czysta. Wszelkie nierówności czy wystające elementy mogą prowadzić do uszkodzenia pokrycia. Pamiętaj, że gonty bitumiczne wymagają pełnego deskowania lub płyt OSB jako podłoża.

Kluczowym elementem jest również temperatura otoczenia podczas montażu. Instalacja powinna odbywać się w temperaturze powyżej 10°C, natomiast optymalne warunki to przedział między 15°C a 25°C [5]. Niektóre źródła wskazują nawet na węższy zakres optymalnej temperatury – 20-25°C [4]. Zbyt niska temperatura sprawia, że materiał traci elastyczność i jest podatny na uszkodzenia, natomiast zbyt wysoka może powodować mięknienie masy bitumicznej.

Do prawidłowego montażu będziesz potrzebować:
– gontów bitumicznych
– gwoździ papowych lub skrętnych
– młotka lub gwoździarki pneumatycznej
– noża do cięcia papy
– sznurka traserskiego
– miarki

Przed rozpoczęciem prac warto również zapoznać się z instrukcją producenta, ponieważ niektóre szczegóły montażu mogą różnić się w zależności od rodzaju i marki gontów.

Przygotowanie pasa startowego

Montaż gontów bitumicznych rozpoczyna się od zamontowania pasa startowego przy okapie dachu. Ten etap jest kluczowy dla zapewnienia właściwej ochrony przed wilgocią i wiatrem [5].

Pas startowy można wykonać z gontów, których górną część (z wycięciami) należy odciąć. Przyklejamy je wzdłuż okapu dachu klejem dekarskim lub wykorzystujemy samoprzylepną warstwę, jeśli gonty są w nią wyposażone. Pas startowy powinien wystawać poza krawędź okapu na około 1-1,5 cm.

Pamiętaj, aby przed montażem usunąć folię ochronną ze spodniej strony gontów [4][5]. Ta czynność jest często pomijana przez początkujących dekarzy, co może prowadzić do problemów z przyczepnością.

Podczas instalacji pasa startowego używaj gwoździ papowych lub skrętnych, które należy wbijać w odległości około 2,5 cm od dolnej krawędzi. Gwoździe powinny być wbite na tyle głęboko, aby ich główki były w jednej płaszczyźnie z powierzchnią gontu, ale nie zagłębiały się w materiale.

Układanie pierwszego i kolejnych rzędów gontów

Po prawidłowym zamontowaniu pasa startowego możesz przystąpić do układania pierwszego pełnego rzędu gontów bitumicznych. Pierwszy rząd układamy bezpośrednio na pasie startowym, wyrównując dolną krawędź gontów z dolną krawędzią pasa startowego [5].

Każdy gont należy mocować przy użyciu pięciu łączników (gwoździ) [1]. Gwoździe wbijamy nad wycięciami międzymodułowymi, w miejscach wskazanych przez producenta. Zbyt wysoko umieszczone gwoździe mogą być widoczne w gotowym pokryciu, natomiast zbyt niskie mogą nie zapewnić odpowiedniego mocowania.

Kluczową zasadą podczas układania kolejnych rzędów jest zachowanie odpowiedniego przesunięcia. Drugi rząd gontów układamy z przesunięciem o połowę modułu w stosunku do pierwszego rzędu [5]. Takie ułożenie zapewnia, że spoiny między gontami nie pokrywają się w sąsiednich rzędach, co minimalizuje ryzyko przeciekania.

Przesunięcie między pasami gontów powinno wynosić około 16,5 cm [1]. Dokładna wartość może różnić się w zależności od wymiarów stosowanych gontów, dlatego zawsze warto sprawdzić zalecenia producenta.

Gonty montujemy na styk, bez pozostawiania szczelin między nimi [5]. Jednocześnie należy unikać zbyt ciasnego układania, które mogłoby prowadzić do wybrzuszeń materiału przy rozszerzaniu się pod wpływem ciepła.

Technika mocowania gontów bitumicznych

Prawidłowe mocowanie gontów bitumicznych ma kluczowe znaczenie dla trwałości całego pokrycia dachowego. Każdy gont powinien być przymocowany przy użyciu pięciu łączników [1].

Gwoździe należy wbijać prostopadle do powierzchni gontu, tak aby główka gwoździa była równo z powierzchnią materiału. Zbyt głębokie wbicie może uszkodzić gont, natomiast zbyt płytkie nie zapewni odpowiedniego mocowania.

Miejsca wbijania gwoździ są zazwyczaj oznaczone przez producenta, najczęściej znajdują się one nad wycięciami międzymodułowymi. Prawidłowe rozmieszczenie gwoździ zapewnia optymalne mocowanie i minimalizuje ryzyko podwiewania gontów przez wiatr.

Przed montażem pamiętaj o usunięciu folii ochronnej ze spodniej strony gontów [4][5]. W przypadku gontów samoprzylepnych, pod wpływem ciepła słonecznego, warstwa klejąca aktywuje się i dodatkowo zwiększa przyczepność między sąsiadującymi rzędami.

W przypadku dachów o dużym nachyleniu (powyżej 60 stopni) lub w miejscach szczególnie narażonych na działanie wiatru, może być konieczne zastosowanie dodatkowego klejenia. Klej dekarski nakładamy punktowo na spodnią stronę każdego gontu, co zwiększa jego odporność na poderwanie.

Obróbka detali dachowych

Obróbka detali, takich jak kosze, naroża czy kominy, wymaga szczególnej uwagi podczas montażu gontów bitumicznych. Te miejsca są najbardziej narażone na przeciekanie, dlatego warto poświęcić im więcej uwagi.

Naroża i kalenice wykańczamy przy użyciu specjalnie przyciętych gontów [3]. Możemy wykorzystać standardowe gonty, które należy podzielić na trzy części wzdłuż linii wycięć. Tak przygotowane elementy zaginamy wzdłuż kalenicy lub naroża i mocujemy gwoździami. Każdy kolejny element powinien zachodzić na poprzedni, zakrywając miejsca mocowania.

W przypadku koszy dachowych, czyli miejsc styku dwóch połaci, możemy zastosować jedną z dwóch metod: kosz otwarty lub zamknięty. W pierwszym przypadku stosujemy dodatkową obróbkę z papy lub blachy, na której układamy gonty z odpowiednim odstępem. W przypadku kosza zamkniętego gonty z jednej połaci zachodzą na drugą.

Przy obróbce kominów i innych przeszkód na dachu korzystamy z systemowych obróbek lub przygotowujemy je z blachy. Gonty docinamy tak, aby dokładnie przylegały do obróbki, a miejsce styku dodatkowo zabezpieczamy klejem dekarskim.

Należy pamiętać, że gonty powinny być ułożone tak, aby zapewnić równomierne rozmieszczenie na całej połaci dachowej [3]. Wymaga to dokładnego planowania i precyzyjnego wykonania, szczególnie przy skomplikowanych kształtach dachu.

Warunki atmosferyczne a montaż gontów

Warunki atmosferyczne mają istotny wpływ na proces montażu i późniejszą trwałość pokrycia z gontów bitumicznych. Jak już wspomniano, optymalna temperatura montażu to przedział między 15°C a 25°C [5], a niektóre źródła precyzują ją nawet na 20-25°C [4].

Przy zbyt niskich temperaturach materiał staje się kruchy i podatny na uszkodzenia mechaniczne podczas montażu. Dodatkowo, warstwa klejąca może nie aktywować się prawidłowo, co osłabi połączenie między rzędami gontów.

Z kolei zbyt wysoka temperatura sprawia, że masa bitumiczna mięknie, co utrudnia pracę i może prowadzić do uszkodzeń podczas chodzenia po ułożonym już materiale. W upalne dni zaleca się prowadzenie prac wcześnie rano lub późnym popołudniem, gdy temperatura jest niższa.

Montaż nie powinien być prowadzony podczas opadów deszczu lub śniegu. Wilgoć uwięziona pod gontami może prowadzić do rozwoju grzybów i pleśni, a także zmniejszać przyczepność materiału do podłoża.

Warto również zwrócić uwagę na prognozę pogody na kilka dni po planowanym montażu. Idealna sytuacja to kilka słonecznych dni po ułożeniu gontów, co pozwoli na prawidłową aktywację warstwy klejącej i zapewni dobre połączenie między rzędami.

Nowoczesne trendy w gontach bitumicznych

Współczesny rynek oferuje gonty bitumiczne o rozszerzonych funkcjonalnościach i zwiększonej trwałości. Aktualnie popularne są materiały o zwiększonej odporności na warunki atmosferyczne, w tym promieniowanie UV i ekstremalne temperatury.

Producenci wprowadzają innowacje, takie jak wzmocnione włókno szklane w osnowie, specjalne powłoki odporne na porastanie mchem i glonami czy warstwy odblaskowe, które odbijają promienie słoneczne i zmniejszają nagrzewanie się poddasza.

Dostępne są również gonty samonaprawiające się, które dzięki specjalnej formule bitumu potrafią „zaleczyć” drobne uszkodzenia pod wpływem ciepła słonecznego. To rozwiązanie znacząco wydłuża żywotność pokrycia.

Coraz większą popularnością cieszą się także gonty o zwiększonej odporności na grad i silny wiatr, co jest szczególnie istotne w obliczu coraz częstszych ekstremalnych zjawisk pogodowych.

Warto również wspomnieć o aspekcie estetycznym – współczesne gonty oferują niezwykle szeroką gamę kolorów i kształtów, pozwalając na dopasowanie pokrycia do każdego stylu architektonicznego.

Najczęstsze błędy podczas montażu gontów

Podczas samodzielnego montażu gontów bitumicznych warto znać i unikać najczęściej popełnianych błędów, które mogą znacząco wpłynąć na trwałość i szczelność pokrycia.

Jednym z najczęstszych błędów jest nieusunięcie folii ochronnej ze spodniej strony gontów [4][5]. Folia ta zabezpiecza warstwę klejącą podczas transportu i składowania, ale musi zostać usunięta przed montażem, aby zapewnić prawidłowe przyleganie gontów do podłoża.

Kolejny częsty błąd to nieprawidłowe mocowanie gwoździami. Gwoździe powinny być wbijane prostopadle do powierzchni gontu, a ich główki powinny znajdować się w jednej płaszczyźnie z gontem. Zbyt głębokie wbicie może uszkodzić materiał, natomiast zbyt płytkie nie zapewni odpowiedniego mocowania.

Błędem jest również nieprzestrzeganie zasady przesunięcia między kolejnymi rzędami gontów. Brak przesunięcia lub niewłaściwa jego wartość może prowadzić do powstania linii prostych przez kilka rzędów, co zwiększa ryzyko przeciekania dachu.

Montaż gontów w nieodpowiedniej temperaturze to kolejny poważny błąd. Jak już wspomniano, materiał powinien być układany w temperaturze powyżej 10°C, a optymalnie między 15°C a 25°C [5]. Montaż w zbyt niskiej temperaturze prowadzi do kruchości materiału i problemów z aktywacją warstwy klejącej.

Warto również zwrócić uwagę na prawidłowe przygotowanie podłoża. Nierówności, wystające elementy czy wilgoć mogą znacząco wpłynąć na jakość wykonanego pokrycia i jego trwałość.

Podsumowanie

Montaż gontów bitumicznych to zadanie, które przy odpowiednim przygotowaniu i przestrzeganiu podstawowych zasad można wykonać samodzielnie. Kluczowe elementy udanego montażu to:

– Odpowiednie przygotowanie podłoża i materiałów
– Montaż w optymalnej temperaturze 15-25°C [5]
– Prawidłowe wykonanie pasa startowego
– Zachowanie przesunięcia między rzędami o około 16,5 cm [1]
– Mocowanie każdego gontu pięcioma łącznikami [1]
– Usunięcie folii ochronnej przed montażem [4][5]
– Szczególna dbałość o detale dachowe, takie jak kosze, naroża i kalenice

Pamiętaj, że dobrej jakości pokrycie z gontów bitumicznych może służyć przez wiele lat, zapewniając skuteczną ochronę przed warunkami atmosferycznymi. Właściwy montaż jest kluczowy dla uzyskania trwałego i estetycznego efektu.

Współczesny rynek oferuje szeroki wybór gontów o różnych parametrach, kolorach i kształtach, co pozwala na dopasowanie materiału do indywidualnych potrzeb i preferencji estetycznych. Zanim przystąpisz do montażu, warto zapoznać się z instrukcją producenta wybranego przez ciebie materiału, ponieważ niektóre szczegóły mogą różnić się w zależności od konkretnego produktu.

Źródła:
[1] https://columen.pl/blog/gonty-bitumiczne-instrukcja-montazu-krop-po-kroku.html
[2] https://www.youtube.com/watch?v=v_Uy9cWjwYc
[3] https://www.youtube.com/watch?v=4jV0xLV1nnA
[4] https://izohan.eu/wp-content/uploads/2018/08/Instrukcja_obrazkowa_gonty_14.10.20.pdf
[5] https://matizol.com/pl/instrukcje/zasady-ukladania-gontow/