Co obejmuje gtu 10 według aktualnych przepisów?

GTU 10 to kod stosowany w nowej strukturze plików JPK_V7M i JPK_V7K, oznaczający w ewidencji VAT transakcje sprzedaży budynków, budowli oraz gruntów na gruncie przepisów podatkowych obowiązujących od 1 października 2020 roku. Poniższy artykuł szczegółowo wyjaśnia, co obejmuje GTU 10 według aktualnych przepisów, jakie transakcje są nim objęte, a jakie wyłączone, oraz jak istotne jest jego prawidłowe zastosowanie w rozliczeniach podatkowych.

Definicja i zakres GTU 10

Kod GTU 10 identyfikuje w pliku JPK_V7 transakcje obejmujące sprzedaż towarów takich jak budynki, budowle oraz grunty, a także prawa związane z gruntami, w tym sprzedaż prawa wieczystego użytkowania gruntu oraz jego przekształcenia na własność[1][3][4]. Oznacza to, że transakcje te należy ewidencjonować ze szczególnym oznaczeniem, jeśli są realizowane przez czynnych podatników VAT, niezależnie od rodzaju nieruchomości czy formy prawnej jej zbycia[1][3].

Kod GTU 10 dotyczy również przypadków takich jak leasing finansowy nieruchomości, który prowadzi do przeniesienia prawa do rozporządzania budynkiem, budowlą lub gruntem jak właściciel. Obowiązek stosowania kodu nie odnosi się do usług remontowych, budowlanych ani najmu lub dzierżawy tych nieruchomości – wtedy nie dochodzi do faktycznej dostawy towaru, lecz wyłącznie do świadczenia usług[1][2][4].

Kiedy stosować oznaczenie GTU 10

Obowiązek oznaczenia transakcji kodem GTU 10 powstaje zawsze wtedy, gdy dochodzi do dostawy nieruchomości w rozumieniu ustawy o VAT, czyli przeniesienia na nabywcę prawa do rozporządzania nią jak właściciel[1][4]. Najczęściej dotyczy to sprzedaży budynków, budowli, gruntów lub praw z nimi związanych, takich jak prawo wieczystego użytkowania czy jego przekształcenia na własność.

Istotne jest, że kod ten musi zostać wskazany przez czynnego podatnika VAT każdorazowo przy dostawie nieruchomości mogącej być przedmiotem prawa własności lub użytkowania wieczystego, a także przy finansowym leasingu budynków, jeśli skutkuje to faktycznym przeniesieniem prawa rozporządzania jak właściciel[3][4]. Zastosowanie kodu pomaga Ministerstwu Finansów w elektronicznej identyfikacji i kontroli obrotu nieruchomościami w ewidencji JPK_V7, co znacząco usprawnia proces audytu podatkowego[1].

Wyłączenia spod GTU 10

Kod GTU 10 nie obejmuje wszelkiego rodzaju usług związanych z nieruchomościami. Wśród wyłączeń wymienia się w szczególności usługi budowlane, remontowe, konserwacyjne oraz najem czy dzierżawę nieruchomości[1][2][4]. Jeśli transakcja nie prowadzi do przeniesienia prawa własności nieruchomości lub uprawnienia do rozporządzania nią jak właściciel, nie należy jej oznaczać tym kodem.

Usługi budowlano-remontowe lub wynajem i dzierżawa nieruchomości, mimo że dotyczą tej samej grupy aktywów, w świetle przepisów podatkowych nie są uznawane za dostawy towarów, ale za świadczenie usług. Podobny mechanizm dotyczy innych form korzystania z nieruchomości, które nie skutkują przeniesieniem prawa rozporządzania jak właściciel[2][4].

Pojęcie gruntu, budynku i budowli w kontekście GTU 10

Przepisy podatkowe dookreślają znaczenie kluczowych pojęć istotnych dla kodowania transakcji.

Grunt definiowany jest jako powierzchnia ziemi, która może być przeznaczona pod różne cele – zarówno rolne, jak i nierolne – bez elementów konstrukcyjnych czy zabudowań na niej usytuowanych[2]. Budynki i budowle rozumie się szeroko, zgodnie z przepisami prawa budowlanego, obejmując zarówno obiekty trwałego związania z gruntem, jak i inne konstrukcje spełniające kryteria prawne budowli[3][4]. Oznaczanie tych obiektów GTU 10 jest obligatoryjne, kiedy przenoszone są prawa własności lub użytkowania wieczystego.

Skala i znaczenie kodu GTU 10 w ewidencji JPK_V7

Obowiązek stosowania kodu GTU 10 został wprowadzony wraz z nową strukturą JPK od 1 października 2020 roku. Od tego czasu każda transakcja spełniająca warunki musi być oznaczona w strukturze JPK_V7M i JPK_V7K[1]. Z trzynastu dostępnych kodów GTU tylko GTU 10 jest przeznaczony wyłącznie do identyfikacji transakcji dotyczących nieruchomości – budynków, budowli i gruntów[1][3].

Mimo braku szczegółowych, oficjalnych statystyk dotyczących liczby zdarzeń oznaczonych tym kodem, eksperci rynku wskazują, że GTU 10 należy do najczęściej stosowanych oznaczeń w branży nieruchomości objętej VAT, co wynika z szerokiego zakresu transakcji kwalifikowanych obligatoryjnie pod ten kod[1].

Podsumowanie – kluczowe zasady oznaczania GTU 10

Podsumowując, GTU 10 zgodnie z obowiązującymi przepisami obejmuje wszelkie transakcje dostawy budynków, budowli, gruntów oraz praw wieczystego użytkowania i ich przekształceń, włącznie z leasingiem finansowym skutkującym przeniesieniem prawa rozporządzania. Jego prawidłowe stosowanie w plikach JPK_V7 jest obligatoryjne dla czynnych podatników VAT i umożliwia Ministerstwu Finansów skuteczną kontrolę obrotu nieruchomościami oraz audyt podatkowy[1][3][4]. Z oznaczenia tego wyłączone są natomiast wszelkie usługi dotyczące nieruchomości, takie jak remonty, budowy, najem czy dzierżawa, jeśli nie skutkują one przeniesieniem prawa własności lub użytkowania wieczystego[1][2][4].

Źródła:

• [1] https://poradnikprzedsiebiorcy.pl/-kod-gtu-10-wszystko-co-musisz-wiedziec
• [2] https://poradnikprzedsiebiorcy.pl/-problemy-podatnikow-z-oznaczeniem-gtu-10
• [3] https://pomoc.wfirma.pl/-gtu-czyli-wykaz-towarow-i-uslug-oznaczanych-w-jpk-v7
• [4] https://taxinsight.pl/baza-wiedzy/blog/oznaczenia-gtu-budynki-i-budowle/