Właściwy dobór wiertła do gwintownika M14 ma kluczowe znaczenie dla jakości wykonanego gwintu. Dla standardowego gwintownika M14 o skoku 2,0 mm należy zastosować wiertło o średnicy 12,0 mm [1][2][3]. Ta precyzyjna relacja między średnicą wiertła a parametrami gwintu decyduje o trwałości i niezawodności całego połączenia gwintowego.
Charakterystyka gwintu M14
Gwint M14 to metryczny gwint o nominalnej średnicy zewnętrznej 14 mm, który należy do najpopularniejszych rozmiarów stosowanych w przemyśle i warsztatach [1][2][3]. Standardowy skok gwintu M14 wynosi 2,0 mm, choć na rynku dostępne są również odmiany drobnozwojne charakteryzujące się mniejszym skokiem wynoszącym 1,5 mm lub 1,0 mm [1].
Proces wyboru odpowiedniego wiertła stanowi podstawę przygotowania otworu pod gwintowanie i bezpośrednio wpływa na precyzję, trwałość oraz bezpieczeństwo wykonanego połączenia gwintowego [1][2]. Dobrane wiertło musi uwzględniać zarówno rodzaj gwintu, jak i jego skok, ponieważ średnica otworu pod gwint różni się w zależności od tych parametrów [1][3].
Zasady doboru średnicy wiertła
Podstawowa reguła doboru wiertła pod gwint M14 opiera się na prostej zależności matematycznej. Nominalna średnica gwintu (14 mm) minus podziałka gwintu (2 mm) daje optymalną średnicę wiertła, która wynosi 12 mm [1][3]. Ten wynik stanowi fundament prawidłowego doboru narzędzia i zapewnia odpowiednie warunki do wykonania gwintu wewnętrznego.
Wiertło pod gwint M14 o średnicy 12 mm zapewnia odpowiednią przestrzeń niezbędną do wykonania precyzyjnego gwintu wewnętrznego [1][3]. Zbyt duża średnica wiertła skutkowałaby osłabieniem konstrukcji gwintu, natomiast zbyt mała średnica mogłaby prowadzić do uszkodzenia gwintownika podczas pracy.
Różnice w doborze dla gwintów drobnozwojnych
Gwintownik M14 w wersji drobnozwojnej wymaga zastosowania wiertła o większej średnicy niż w przypadku standardowego skoku 2,0 mm. Dla drobnozwojnych odmian M14 stosuje się większe średnice wierteł – 12,5 mm dla skoku 1,5 mm lub 13 mm dla skoku 1,0 mm [1].
Ta różnica wynika z konieczności prawidłowego wyprofilowania ostrzy gwintu przy mniejszej podziałce. Mniejszy skok oznacza większą liczbę zwojów na jednostkę długości, co wymaga precyzyjnego dopasowania średnicy otworu wstępnego.
Tabela przedstawiająca dobór wiertła w zależności od typu gwintu M14:
- Standardowy M14 (skok 2,0 mm) – wiertło 12,0 mm
- Drobnozwojny M14 (skok 1,5 mm) – wiertło 12,5 mm
- Drobnozwojny M14 (skok 1,0 mm) – wiertło 13,0 mm
Specyfikacja techniczna gwintownika M14
Typowy gwintownik maszynowy M14 charakteryzuje się długością całkowitą 95 mm oraz długością części roboczej wynoszącą 30 mm [2]. Narzędzie wykonane jest ze stali szybkotnącej HSS, co zapewnia odpowiednią twardość i odporność na zużycie podczas procesu gwintowania.
Gwintownik M14 tnie gwint o kącie 60 stopni, co wymaga odpowiedniego przygotowania otworu pod gwint zarówno pod względem średnicy, jak i jakości wykończenia powierzchni [2]. Tolerancja wykonania zgodna z normą ISO 2(6H) gwarantuje precyzję i powtarzalność procesu gwintowania.
Wpływ materiału narzędzi na jakość gwintu
Materiał wykonania zarówno wiertła, jak i gwintownika ma istotny wpływ na jakość i trwałość nacinanego gwintu. Materiał wiertła (np. kobaltowy HSSE) i gwintownika (stal szybkotnąca HSS) wpływa na jakość i trwałość nacinanego gwintu [2].
Stal szybkotnąca HSS zapewnia odpowiednią twardość i odporność na wysokie temperatury powstające podczas skrawania. Wiertła kobaltowe HSSE charakteryzują się jeszcze większą odpornością na zużycie, co jest szczególnie ważne przy wierceniu otworów w twardszych materiałach.
Precyzja wykonania otworu stanowi kluczowy element zapewniający jakość gwintu i trwałość całego połączenia [2]. Niedokładnie wykonany otwór może prowadzić do powstawania naprężeń w gwintowniku oraz nierównomiernego rozkładu sił w gotowym gwincie.
Praktyczne aspekty procesu gwintowania
Przed rozpoczęciem gwintowania konieczne jest wywiercenie otworu o średnicy dokładnie dopasowanej do parametrów gwintu. Dla M14 o skoku 2,0 mm jest to otwór o średnicy 12 mm [1][2][3]. Precyzja tego etapu decyduje o powodzeniu całego procesu gwintowania.
Jakość wykończenia powierzchni otworu wstępnego ma bezpośredni wpływ na łatwość wprowadzania gwintownika oraz końcową jakość gwintu. Gładka powierzchnia otworu redukuje tarcie podczas gwintowania i minimalizuje ryzyko uszkodzenia ostrzy gwintownika.
Dostępność gwintowników M14 na rynku jest bardzo dobra – cena gwintownika maszynowego M14 wynosi około 28 zł netto, co wskazuje na popularność i szerokie zastosowanie tego narzędzia [2]. Ta przystępna cena czyni gwintownik M14 powszechnie dostępnym narzędziem warsztatowym.
Znaczenie prawidłowego doboru dla bezpieczeństwa
Nieprawidłowy dobór średnicy wiertła może prowadzić do poważnych konsekwencji eksploatacyjnych. Zbyt mały otwór wstępny powoduje nadmierne obciążenie gwintownika, co może skutkować jego złamaniem podczas pracy. Z kolei zbyt duży otwór skutkuje osłabieniem konstrukcji gwintu i zmniejszeniem wytrzymałości połączenia.
Trwałość połączenia gwintowego zależy w znacznej mierze od precyzji wykonania zarówno otworu wstępnego, jak i samego procesu gwintowania. Właściwy dobór wiertła stanowi pierwszy krok w kierunku uzyskania niezawodnego i długotrwałego połączenia gwintowego.
Bezpieczeństwo pracy z gwintownikiem M14 wymaga również zastosowania odpowiednich parametrów skrawania oraz właściwego chłodzenia strefy skrawania. Nadmierna prędkość obrotowa może prowadzić do przegrzania narzędzia i pogorszenia jakości gwintu.
Źródła:
[1] https://remonty-wiertla.pl/jakie-wiertlo-pod-gwint-m14
[2] https://artykulytechniczne.pl/gwintownik-maszynowy-m14-din-376-a-hss.html
[3] https://mmtools.com.pl/poradnik/jak-wybrac-wiertlo-pod-gwint-kompleksowy-przewodnik-dla-m3-m4-m5-m6-m8-m10-m12-i-wiekszych/29

Makra-Met to profesjonalny portal branżowy, który od 2024 roku dostarcza ekspercką wiedzę z zakresu przemysłu metalowego. Realizując nasze motto „Przemysłowe trendy wykute w metalu”, łączymy praktyczne doświadczenie z innowacyjnym podejściem do branży.